Để xác định các biện pháp kỹ thuật phòng, chống sâu bệnh hại, nâng cao giá trị cây hồng không hạt, Sở Khoa học và Công nghệ phối hợp với Viện Bảo vệ thực vật thực hiện Đề tài “Nghiên cứu sâu bệnh hại chính và ứng dụng khoa học công nghệ xây dựng mô hình nâng cao năng suất và chất lượng cây hồng không hạt tại tỉnh Bắc Kạn”.
 |
| Diện tích hồng không hạt trong mô hình hiện sinh trưởng phát triển tốt, quả đậu sai. |
Hồng không hạt là cây trồng chủ lực, đặc sản của huyện Ba Bể với diện tích 323ha, trong đó 205ha cho thu hoạch. Đây là sản phẩm đã được bảo hộ chỉ dẫn địa lý, có chất lượng thơm, ngon được người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh ưa chuộng. Nhiều năm nay, loại cây ăn quả này đã mang lại thu nhập cao cho người nông dân. Tuy nhiên, từ năm 2018 đến nay, cây hồng không hạt trên địa bàn huyện bị nhiễm bệnh thán thư với diện tích khoảng 100ha khiến cây bị chết, rụng quả, mất mùa trong nhiều năm.
Trước thực trạng này, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở KH&CN và Sở NN&PTNT xem xét giải pháp để phòng trừ hiệu quả sâu bệnh hại trên cây hồng không hạt. Trên cơ sở đó, Sở KH&CN và Sở NN&PTNT đã thống nhất sử dụng nguồn kinh phí sự nghiệp khoa học công nghệ của tỉnh thực hiện Đề tài “Nghiên cứu sâu bệnh hại chính và ứng dụng khoa học công nghệ xây dựng mô hình nâng cao năng suất và chất lượng cây hồng không hạt Bắc Kạn” tại huyện Ba Bể và Chợ Đồn. Đơn vị chủ trì thực hiện đề tài là Viện Bảo vệ thực vật thuộc Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam.
Mục tiêu của Đề tài là xác định được thành phần sâu bệnh hại trên cây hồng không hạt, chỉ ra được các loài sâu bệnh hại chính, từ đó có biện pháp, kỹ thuật phòng trừ hiệu quả, ứng dụng khoa học kỹ thuật trong chăm sóc góp phần nâng cao năng suất, chất lượng quả hồng. Trên cơ sở đó chuyển giao khoa học kỹ thuật, biện pháp phòng, chống sâu bệnh hại chính trên cây hồng không hạt cho một số vùng trồng hồng không hạt trọng điểm của tỉnh.
Tại huyện Ba Bể, Đề tài được triển khai thực hiện từ tháng 5/2020 tại thôn Nà Chom, xã Quảng Khê với diện tích 2ha. Đây là mô hình mẫu để tìm ra loại sâu bệnh gây hại chính trên cây hồng không hạt, xác định được loại thuốc đặc trị hiệu quả. Tìm ra nguyên nhân để khuyến cáo người dân nắm bắt được diễn biến của sâu bệnh gây hại theo từng thời điểm sinh trưởng của cây để phun thuốc cho phù hợp, hiệu quả. Đồng thời hướng dẫn quy trình trồng, chăm sóc và thâm canh cây hồng không hạt nhằm khắc phục tình trạng sâu bệnh, mất mùa, từ đó nâng cao năng suất, chất lượng.
Xã Quảng Khê hiện có 67ha cây hồng không hạt, trong đó diện tích trồng nhiều nhất là tại khu kinh tế Khưa Phát, Khưa Rầy thuộc thôn Nà Chom với khoảng 40ha. Thời điểm cây hồng không hạt được mùa, nhiều hộ thu nhập từ 100 - 200 triệu đồng/vụ. Tuy nhiên, từ năm 2018 cây hồng không hạt bị bệnh thán thư nên năng suất, chất lượng giảm đáng kể. Giữa năm 2020, Sở KH&CN phối hợp với Viện Bảo vệ thực vật triển khai nghiên cứu thực tế để tìm ra loại sâu bệnh gây hại và xác định loại thuốc phòng trừ đặc hiệu đã đem lại kết quả khả quan. Tại khu vực Khưa Phát của thôn Nà Chom, vườn hồng không hạt được lựa chọn thực hiện Đề tài hiện sinh trưởng, phát triển tốt, tỷ lệ mắc bệnh thán thư, thối và rụng quả thấp hơn hẳn so với những diện tích ngoài mô hình.
Ông Hoàng Văn Phục, thôn Nà Chom cho biết: "Gia đình tôi có 200 cây hồng tham gia thực hiện Đề tài. Qua so sánh thực tế cho thấy, mặc dù cùng thời gian trồng, cùng độ tuổi nhưng diện tích cây hồng không hạt khi thực hiện đề tài sinh trưởng, phát triển tốt, lá xanh, sai quả. Còn những diện tích nằm ngoài Đề tài thì cây bị chết cành, rụng lá và rụng quả".
Tại xã Quảng Khê có 04 hộ dân tham gia thực hiện Đề tài. Nhờ được sự quan tâm hướng dẫn của cán bộ kỹ thuật nên bà con đã tiến hành xử lý, phun trừ hiệu quả, vì vậy các diện tích hồng không hạt này đang phát triển tốt, sâu bệnh giảm, tỷ lệ đậu quả cao.
Đồng chí Đàm Văn Lẫm- Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Khê cho biết: "Sau khi thực hiện mô hình nghiên cứu xác định sâu bệnh hại chính và các biện pháp phun phòng trừ thì tình trạng sâu bệnh hại trên cây hồng không hạt đã giảm đáng kể. Cây phát triển xanh tốt trở lại, nhiều tán, đậu quả nhiều hơn. Chúng tôi mong muốn cơ quan chuyên môn sớm triển khai đồng đều trên toàn bộ diện tích hồng không hạt của xã để khắc phục được những diện tích bị sâu bệnh, góp phần tăng năng suất, chất lượng, duy trì ổn định diện tích cây trồng đặc sản của địa phương".
Đề tài “Nghiên cứu sâu bệnh hại chính và ứng dụng khoa học công nghệ xây dựng mô hình nâng cao năng suất và chất lượng cây hồng không hạt Bắc Kạn” được thực hiện đến hết tháng 4/2023. Hi vọng với sự vào cuộc tích cực của sở, ngành chức năng, sự sâu sát của đơn vị chủ trì Đề tài, tình trạng sâu bệnh hại trên diện tích cây hồng không hạt hiện có tại huyện Ba Bể sớm được khắc phục, giúp nâng cao năng suất, chất lượng, phát huy giá trị kinh tế của cây trồng đặc sản, thế mạnh của địa phương./.
H. Thanh
