Ghi chép: Hà Thanh
Phiêng Chỉ là thôn bản xa nhất, khó khăn nhất của xã Phúc Lộc (Ba Bể). Giao thông đi lại không thuận lợi, thiếu đất canh tác, chưa có điện lưới quốc gia khiến cho cuộc sống của hơn 50 hộ đồng bào dân tộc Dao nơi đây còn lắm gian nan với tỷ lệ hộ nghèo chiếm trên 94%.
"Vùng đất bằng ở trên cao"
Sau cuộc hẹn với Trưởng thôn Đặng Phụ Phin, chúng tôi vượt những đoạn đèo dốc dựng đứng quanh co, uốn lượn để đến thôn Phiêng Chỉ. Đường lên bản vô cùng khó khăn, cao, dốc và rất nhiều khúc cua tay áo. Vừa cẩn thận điều khiển xe máy vượt qua những đoạn dốc đá lởm chởm, anh Đặng Phụ Phin vừa cho biết: "Trước kia đường từ xã lên đây chỉ có ngựa đi là chính thôi. Đường đất, vừa hẹp vừa dốc, có đoạn dài đi men theo vách núi chỉ rộng chừng 50cm, trời nắng thì cũng chỉ đàn ông dám đi xe máy, trời mưa phải quấn xích vào bánh xe mới đi được".
 |
| Một góc thôn Phiêng Chỉ. |
Phiêng Chỉ theo tiếng Dao nghĩa là "Vùng đất bằng ở trên cao". Nói vậy quả không sai chút nào, Phiêng Chỉ có những đồi cỏ trải dài, bằng phẳng rất đẹp nằm ở độ cao gần 1.000m so với mực nước biển với khí hậu vô cùng mát mẻ, trong lành. Đứng trên đồi cỏ phóng tầm mắt ngắm nhìn toàn cảnh thôn Phiêng Chỉ đẹp như một bức tranh với những đàn ngựa bạch, đàn bò nhởn nhơ gặp cỏ. Đây là một địa điểm đẹp và hoang sơ rất thích hợp để phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng trên hành trình kết nối giữa Phiêng Chỉ với Khu du lịch sinh thái Phja Oắc - Phja Đén của huyện Nguyên Bình (Cao Bằng).
Ở Phiêng Chỉ, ngoài diện tích đất rừng phòng hộ, đất ở, đất sản xuất thì còn lại là những đồi cỏ rộng mênh mông. Người dân sống rải rác khắp nơi. Ngay như ở trung tâm thôn, ngoài điểm trường mầm non và tiểu học cũng chỉ có chừng 3 - 4 nóc nhà. Người dân ở đây hiền hòa, cởi mở và hiếu khách.
Còn lắm gian nan
Phiêng Chỉ là bản cao nhất, xa nhất, khó khăn nhất của xã Phúc Lộc với 54 hộ dân, gần 300 nhân khẩu, tất cả đều là người Dao Đỏ di cư từ huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng sang đây sau năm 1979. Ở Phiêng Chỉ, phần lớn là đất rừng phòng hộ và đồi cỏ, còn lại ít diện tích là đất canh tác nhưng vào mùa đông khí hậu lạnh giá, khắc nghiệt, thiếu nước nên người dân nơi đây chỉ canh tác 1 vụ lúa trong năm.
Để giúp bà con Phiêng Chỉ phát triển kinh tế, tăng thêm thu nhập, những năm gần đây, xã Phúc Lộc đã triển khai đưa cây dong riềng vào trồng tại thôn. Đây là cây trồng ngắn ngày phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng nên sinh trưởng, phát triển tốt. Vào mùa này, cây dong riềng cao hơn đầu người, phủ xanh các triền đồi với tổng diện tích khoảng 23ha. Năm 2018, từ nguồn vốn hỗ trợ phát triển sản xuất của Chương trình 135, thôn Phiêng Chỉ đã được hỗ trợ máy sơ chế củ dong riềng cho 1 nhóm hộ. Ngoài ra, do có lợi thế về đồi cỏ nên xã khuyến khích các hộ dân tập trung phát triển chăn nuôi đại gia súc như bò, ngựa. Địa phương đang định hướng các hộ trồng cỏ voi để phát triển chăn nuôi bò nhốt vỗ béo.
 |
| Người dân Phiêng Chỉ chủ yếu phát triển kinh tế từ trồng dong riềng. |
Trưởng thôn Đặng Phụ Phin cho biết thêm, Phiêng Chỉ có lợi thế phát triển chăn nuôi đại gia súc vì vậy bà con rất mong muốn được Nhà nước hỗ trợ vốn vay ưu đãi để làm chuồng trại và mua con giống về nuôi theo hình thức vỗ béo thay vì chăn thả như hiện nay.
Cuối năm 2017, thôn đã được hỗ trợ kinh phí để san gạt, mở rộng đường từ thôn Nà Ma lên Phiêng Chỉ. Tuy nhiên, khoảng 8km là đường đất nên vào mùa mưa trơn trượt, người dân phải quấn xích vào bánh xe mới lên được. Giao thông không thuận lợi cũng là trở ngại trong phát triển kinh tế của bà con, sản phẩm nông sản, vật nuôi làm ra khó tiêu thụ.
Cũng do địa hình xa, dân cư sinh sống thưa thớt nên hàng chục năm nay người dân Phiêng Chỉ vẫn chưa được sử dụng điện lưới quốc gia. Phần lớn các hộ dân dùng đèn dầu, số còn lại sử dụng máy phát điện mini đủ để thắp được bóng đèn. Thiếu đất sản xuất, thiếu điện, giao thông không thuận tiện là những cản trở trong đời sống sinh hoạt, phát triển kinh tế của đồng bào Dao nơi đây. Hiện nay thôn chỉ có 3 hộ thoát nghèo.
Đồng chí Nông Văn Nhược- Chủ tịch UBND xã Phúc Lộc cho biết: Xã hiện có 12 thôn vùng cao, chủ yếu là đồng bào dân tộc Mông, Dao sinh sống ở trên núi cao. Phiêng Chỉ là một trong những thôn bản xa nhất, khó khăn nhất của xã với tỷ lệ hộ nghèo hơn 94%. Mặc dù chính quyền địa phương đã triển khai một số chương trình, dự án hỗ trợ người dân phát triển kinh tế, nhưng do trình độ canh tác hạn chế, cùng với điều kiện khí hậu thời tiết không mấy thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp nên năng suất chưa cao. Giao thông không thuận lợi khiến sản phẩm làm ra khó tiêu thụ. Vì vậy, để giúp người dân nơi đây thoát nghèo rất cần sự quan tâm đầu tư của Nhà nước mở đường giao thông và triển khai các chương trình, dự án phát triển kinh tế phù hợp.../.
